Aan het woord is Ineke de Jong. Wij ontmoeten haar in de ruime kringloopwinkel in Steenwijk, boordevol prachtige en bruikbare spullen. Glaswerk, servies, spelletjes, stoelen, maar ook rollators, kampeerspullen en bankstellen. Op de eerste verdieping vinden we een grote hoeveelheid soorten textiel. Naast kleding is er een grote hoeveelheid woningtextiel als gordijnen en ouderwetse dekens. Wat opvalt? Alles is schoon, netjes en kleurrijk. Het ruikt fris. Je krijgt zin om even te zoeken of er nog wat leuks voor je tussen zit. Ineke is directeur van de kringloopwinkel en verantwoordelijk voor de uitvoering van het Regionaal Textiel Sorteer Centrum. Dit doet zij in opdracht van de gemeenten Zwartewaterland, Staphorst, Westerveld en Steenwijkerland en ROVA.

Twee passies
Ineke koppelt in haar werk twee passies aan elkaar. “Ieder mens heeft recht op een volwaardige plek in onze maatschappij. We moeten minder produceren en meer hergebruiken.” Ineke was dan ook direct enthousiast toen zij de vraag kreeg om het Textiel Sorteer Centrum in de benen te zetten. “Textiel is een moeilijke afvalstroom om te recyclen. Wereldwijd is er een overschot aan gebruikte kleding. Dit komt door de grote hoeveelheid soorten stoffen. Er zijn natuurlijke stoffen en op oliebasis. Bovendien heeft een kledingstuk knopen, ritsen en stiksels en is er een enorm palet aan kleuren. Je kunt dat niet tegelijk verwerken, dan wordt de kleur een soort viezig bruin. Een deel van het probleem zit bij de producenten. Zo lang het voor consumenten zo goedkoop blijft om kleding te kopen, ontbreekt iedere prikkel om zuiniger met kleding om te gaan en blijven veel mensen kleding weggooien. Maar kijk nu eens om je heen: je ziet hier alleen maar nieuwe grondstof.”

Textiel sorteren
Het Textiel Sorteer Centrum zit in een voormalig fabriekspand in Steenwijk. De kleding komt uit de textielcontainers uit de vier gemeenten. Soms is een lading ongeschikt omdat er bijvoorbeeld een zak restafval in de kledingcontainer is beland. “Afval gaat lekken en daarmee wordt direct hele lading afval besmet. Dat is zo jammer.” In het sorteercentrum wordt het textiel handmatig gesorteerd. Op verschillende plekken in de grote hal staan groepjes mensen aan grote tafels te sorteren. Naast hen staan winkelwagentjes en grote bakken en karren.

De eerste sortering is op soort: bovenkleding, onderkleding, schoenen, knuffels enzovoort. Als iets overduidelijk kapot is, wordt het direct apart gelegd. “Kijk, deze kar staat boordevol ‘eenlingen’. Dat zijn schoenen waar we de wederhelft nog niet van gevonden hebben. Natuurlijk heeft ieder seizoen typische artikelen, zoals kampeerspullen maar ook Oranje spullen. Ik vind het zelf opvallend hoeveel bedrijfskleding we binnen krijgen; landmacht, thuiszorg, overalls van Scania. Op zich is het handig om een stroom van één soort textiel te hebben. Zo wordt elders van KLM-uniformen bijvoorbeeld isolatiemateriaal voor auto’s gemaakt.”

In de volgende sorteringen wordt echt gekeken of het kledingstuk nog te verkopen is in de kringloopwinkel. Daarvoor moet het echt helemaal schoon zijn, geen vlekken hebben, geen pluisjes, geen losse naadjes, kraag en boord netjes. Het kledingaanbod is hoog, het maakt dat we heel selectief kunnen zijn. Alleen de echt goede spullen gaan naar de winkel.” De overige spullen gaan bijvoorbeeld naar het Leger des Heils. En sommige stoffen worden verwerkt tot rolletjes katoen die gebruikt worden als bandagemateriaal voor Verband voor Afrika.”

Plaatje. Praatje. Daadje.
“Wij werken met mensen die een uitkering krijgen vanuit de Wet Werk en Bijstand. Hun achtergrond is divers. Zo werken hier dames die jaren geleden na hun huwelijk zijn gestopt met werken en nu voor het eerst buitenshuis aan de slag moeten. We hebben mensen die al jaren in de bijstand zitten en geactiveerd moeten worden. En we werken met vluchtelingen. Voor hen betekent het werken een grote kennismaking met de Nederlandse maatschappij. Voor al onze medewerkers geldt dat wij hen de basisvaardigheden van het ‘werknemer-zijn’ aanleren. Kom op tijd. Zorg dat je er netjes uit ziet. Houd je aan de afspraak. Neem verantwoordelijkheid”. Er is veel aandacht voor werkoverdracht, onderlinge communicatie en taalbeheersing. Want, ook onder de Nederlandse werknemers komt relatief veel taalachterstand voor. “Het verklaart wat mij betreft de populariteit van de Nederlandstalige muziek. Dat is wat veel mensen gewoon begrijpen en het gaat bovendien over hun eigen leven. Ze herkennen het”. In de kantine hangt een planbord waar zowel met letters en woorden als met pictogrammen wordt gewerkt. “We werken met praatje, plaatje, daadje. We praten met symbolen en checken actief of iedereen heeft begrepen wat de bedoeling is”.

Beleefd om ‘ja’ te zeggen
“Wij werken actief aan integratie. Daarom zorgen wij er voor dat mensen echt met elkaar gaan praten. We laten iemand bijvoorbeeld haar vluchtverhaal vertellen. Wij zoomen dan niet in op de vlucht zelf, maar juist op het moment dat mensen in Nederland aankomen. Dan hoor je dat mensen op 10 verschillende plekken hebben gewoond, maar altijd in de setting van een asielzoekerscentrum. Als ze dan na jaren een eigen huis krijgen, hebben ze geen idee. Hoe regel je nu gas, water en licht? En we kijken ook bewust naar cultuurverschillen. Veel vluchtelingen komen uit een cultuur waar het beleefd is om ‘ja’ te zeggen, waar ‘nee’ gewoon geen optie is. Dat staat natuurlijk haaks op ons adagium ‘afspraak is afspraak’. Je kunt je voorstellen dat dat hier voor problemen en misverstanden zorgt. ‘Waarom doet zij het niet, ze zei toch dat ze het zou doen?’ Wij hebben hier dan ook heel goed geleerd om open vragen te stellen”.

Geen politiek. Geen vooringenomenheid.
Ineke vertelt dat het soms zoeken is maar dat er een aantal duidelijke regels zijn ontstaan. “We doen niet aan politiek in ons bedrijf. We eten bijvoorbeeld geen taart wanneer Erdogan een couppoging heeft afgeslagen. We werken nu bijvoorbeeld met een groep dames die gevlucht zijn uit Eritrea. Zij komen uit een samenleving waar het zaak was zo ver mogelijk uit de buurt van je overheid, de politie en andere gezagsdragers te blijven. Vertrouwen in de overheid is dan ver te zoeken. Wij leren hen dat vertrouwen in andere mensen mag hebben. En dat is ook wat wij hier uitstralen: wat wij beloven dat doen wij ook. We staan voor elkaar. We hebben aandacht voor mensen, luisteren naar hun verhaal en denken mee”.

Daarnaast geldt voor Ineke nog een andere belangrijke stelregel. “We doen niet aan vooringenomenheid. Als hier iemand aan de slag gaat die bijvoorbeeld in de gevangenis heeft gezeten, vertellen wij dat niet op de werkvloer. We willen niet dat mensen moeten vechten tegen een beeld als ‘eens een dief altijd een dief’. We laten mensen vrij in wat ze delen over hun verleden en behandelen iedereen als gelijkwaardig.”

Regulier werk
Het is de bedoeling dat mensen, wanneer ze een tijd in het sorteercentrum gewerkt hebben, op een reguliere plek aan het werk kunnen. “We stralen hier vertrouwen uit. We hopen dat mensen dat ook krijgen.” Natuurlijk heeft Ineke een goed voorbeeld. “Vorig jaar werkten we met een dame die heel weinig zelfvertrouwen had. Wij zijn met haar aan de slag gegaan en hebben haar wat ruimte gegeven en langzamerhand haar takenpakket een beetje uitgebreid. Uiteindelijk had ze de verantwoordelijkheid over één onderdeel van het sorteren. Dat vond ze in het begin niet makkelijk. Ze vond het vooral moeilijk om mensen aan te spreken op hun werk. Maar ze deed het, en het gaf haar vertrouwen dat ze het kon. We hebben haar later geholpen met het schrijven van haar cv. Want, ze had zo veel zelfvertrouwen gekregen dat ze het aandurfde om bij een ander bedrijf te solliciteren. Dat is gelukt!

Het volledige artikel is te lezen via onderstaande link van de ROVA,

http://www.rova.nl/rovisie/1/1/kansen-zien-en-bieden